آیا کرونا از غذا منتقل می‌شود؟ این سوالی است که ممکن است برای تمامی عاشقان غذا پیش بیاید. در واقع جهان با تهدید غیر منتظره‌ایی از پندمیک کووید ۱۹ مواجهه شده که ناشی از ویروس SARS-CoV-2 می‌باشد (که بدان کووید ۱۹ می گویند). بسیاری از کشورها به منظور تلاش برای به حداقل رساندن شیوع این بیماری، دستورالعمل‌های فاصله گذاری اجتماعی را که توسط سازمان جهانی بهداشت ارائه شده دنبال می‌کنند. نتیجه این فاصله گذاری اجتماعی، تعطیلی بسیاری از مشاغل، مدارس و موسسات آموزشی و همچنین محدودیت سفر و گردهمایی‌های اجتماعی بوده است. برای برخی، هم اکنون کار از خانه و یا شرکت در سمینار و مباحث آنلاین به یک کار معمول تبدیل شده است. با این حال پرسنل بخش غذا فرصت کار از خانه نداشته و برای کار نیاز به حضور در محل کار دارند. سالم نگه داشتن تمام کارکنان، تهیه و تولید غذا و زنجیره تامین به منظور بقا و پشت سر گذاشتن این بیماری حیاتی و مهم است.

حفظ حمل و نقل بهداشتی غذا  یکی از موضوعاتی است که سهامداران و ذینفعان باید بدان توجه نمایند. همچنین ضروری است اعتماد مشتری نسبت به سلامت غذا حفظ شود.

صنعت غذا باید سیستم های مدیریت سلامت غذایی را بر مبنای اصول تحلیل خطر و کنترل نقاط بحرانی (HACCP) به منظور مدیریت خطرات غذایی و جلوگیری از آلودگی‌ غذایی داشته باشند. FSMS (سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی) توسط برنامه‌های پیش شرطی که شامل اقداماتی همچون بهداشت درست در پاک سازی و ضدعفونی، کنترل تامین کننده، ذخیره، توزیع و انتقال بهداشت پرسنل پشتیبانی می‌شود که همگی شرایط و فعالیت‌هایی هستند که برای حفظ یک محیط غذایی بهداشتی ضروری می‌باشند.

انتقال بالقوه کووید ۱۹ از طریق غذا

غیر ممکن است که کسی از غذا یا بسته بندی غذایی به کووید ۱۹ مبتلا شود. کووید ۱۹ یک بیماری تنفسی است و در درجه اول از طریق تماس فرد با فردی دیگر و تماس مستقیم با فرد مبتلا که سرفه یا عطسه می‌کند منتقل می‌شود.

تا به امروز هیچ شواهدی از انتقال ویروس‌های تنفسی از طریق غذا یا بسته بندی غذایی وجود ندارد. ویروس کرونا در غذا تکثیر نمیشود و برای تکثیر نیاز به عامل انسانی یا حیوانی دارد.

به طور متناوب، وقتی ذرات تنفسی برای هوا برد بودن ( بوسیله هوا نقل و انتقال یافتن) سنگین باشند، آنها سوار اشیا و سطوح اطراف فرد مبتلا می‌شوند. احتمال دارد شخصی از طریق تماس با سطح آلوده، اشیا و دست فرد آلوده و سپس زدن همان دست به دهان، بینی یا چشمها مبتلا شود. به عنوان مثال، این امر می‌تواند زمان لمس زنگ درب یا دست دادن و سپس تماس با صورت اتفاق بیفتد.

تحقیقات اخیر، بقای ویروس کووید ۱۹ را روی سطوح ارزیابی کرده و گزارش کرده اند که ویروس می ‌تواند برای ۷۲ ساعت روی پلاستیک و آهن ضد زنگ و ۲۴ ساعت روی مقوا و کاغذ باقی بماند. این تحقیق تحت شرایط آزمایشگاهی (کنترل شده نسبت به رطوبت و دما) انجام شد و باید با دقت در محیط زندگی واقعی تفسیر و اجرا شود.

ارتقای سطح رعایت اصول بهداشتی کارکنان صنعت غذایی و آموزش اصول بهداشتی به منظور حذف یا کاهش ریسک در سطوح غذا و بسته های غذا که از طریق تماس کارکنان با سطوح آلوده منتقل می‌شود الزام آور است. تجهیزات حفاظتی شخصی (PPE) مانند ماسک و دستکش می‌توانند در کاهش پخش شدن ویروس و بیماری در صنعت غذایی اثربخش باشند.

علاوه بر این، اکیدا از صنعت غذایی خواسته می‌شود فاصله گذاری فیزیکی را رعایت کنند و شستن مکرر و ضدعفونی در هر مرحله از آماده سازی غذا، تولید و بازاریابی توصیه می‌شود. این شاخص‌ها و اقدامات، کارکنان را از شیوع کووید ۱۹ حفظ می کند و محیط کاری را سالم نگه داشته و عوامل آلوده کننده غذایی و تماس با آنها را از محیط کار حذف می‌نماید.

هر چند مواد بیولوژیک کووید ۱۹ از سمپل‌های مدفوع و بیماران مبتلا گرفته شده، هیچ گزارشی از انتقال مدفوع –دهانی دیده نشده است. شستن دستها بعد از استفاده از توالت به خصوص زمان کار با غذا امری الزامی است.

آگاهی از علایم کووید ۱۹

هدف این دستورالعمل، کارکنان صنعت غذایی و کسانی است که مستقیما غذای باز را به عنوان بخشی از کارشان لمس می‌کنند. همچنین این دستورالعمل شامل کارکنانی می‌شود که سطوح مختلف مرتبط با غذا را در اتاق لمس می‌کنند.  این مسئله به مدیران، کارکنان دلیوری و بازرسان غذا اعمال می‌شود.

WHO توصیه می‌کند که افرادی که احساس ناخوشی دارند باید در خانه بمانند و کارکنان بخش غذا باید از علائم کووید ۱۹ آگاه باشند. اپراتورهای کسب و کار غذایی باید دستورالعمل های کتبی را برای کارکنان به منظور گزارش علائم، سیاست ها و استثناهای کاری تهیه نمایند. مهمترین موضوع برای کارکنان توانایی تشخیص زودهنگام است، به گونه‌ایی که بتوانند سریعا درمان مناسبی یافته و ریسک انتقال به کارکنان دیگر را به حداقل برسانند.

علائم معمول کووید ۱۹ عبارتنداز:

• تب (بالای ۳۷.۵ درجه سانتیگراد)
• سرفه (هر نوع سرفه، نه فقط سرفه خشک)
• تنگی نفس
• خستگی

جلوگیری از شیوع کووید ۱۹ در محیط کار

کارکنان بخش غذا باید دستورالعمل‌های کتبی و آموزش در مورد نحوه جلوگیری از شیوع ویروس کرونا داشته باشند. کارکنانی که ناخوش هستند یا علائم کووید ۱۹ را دارند نباید سرکار باشند و باید به آنها در مورد نحوه درمان اطلاع رسانی شود. این موضوع الزام آور است، زیرا اگر کارکنان آلوده به ویروس سرکار حضور داشته باشند احتمال دارد با سرفه یا عطسه ویروس را به غذایی که آماده می‌کنند و یا سطوح یا از طریق تماس دست منتقل کنند. علاوه بر این، در برخی موارد افراد مبتلا ممکن است بدون علائم باشند و ممکن است هیچ نشانی از بیماری را از خود نشان ندهند یا اینکه علائم خیلی کمی را که به راحتی قابل چشم پوشی است از خود نشان دهند. برخی از افراد آلوده که هنوز هیچ نشانی از خود بروز نداده‌اند قابلیت انتقال ویروس را دارند. در مورد تمام کارکنان صرفنظر از وضعیت سلامتیشان، رعایت بهداشت شخصی و استفاده از PPE الزامی است. کسب و کارهای غذایی باید سطح بالایی از امنیت و مدیریت کارکنان را برقرار نمایند تا محیط کاری را به محیطی عاری از بیماری تبدیل کنند. برنامه‌های پیش فرض تضمین می‌کنند که کارکنان آلوده به کووید ۱۹  و کسانی که با آنها در تماسند در چرخه آماده سازی غذا حضور ندارند. کارکنانی که ناخوش هستند و یا کسانی که هرگونه علائمی مرتبط با کووید ۱۹ دارند نباید سرکار باشند. اقدامات ایمنی غذا باید تا حد بالاترین استانداردهای بهداشتی رعایت شود.

اقدامات بهداشتی مناسب برای کارکنان به این شرح است:

• بهداشت مناسب دست، شستن دست با صابون و آب به مدت ۲۰ ثانیه.
• استفاده مکرر از ضدعفونی کننده‌های الکلی
• بهداشت تنفسی مناسب (پوشاندن دهان و بینی زمان سرفه یا عطسه، گرفتن دستمال کاغذی و بعد شستن دست‌ها)
• تمیزکاری و ضدعفونی سطوح کاری و نقاط تماس مانند دستگیره در
• اجتناب از تماس نزدیک با کسانی که علائم بیماری تنفسی مانند سرفه و تنگی نفس دارند

استفاده از دستکش‌های یک بار مصرف

شاید کارکنان از دستکش استفاده کنند، ولی تعویض آنها به طور مکرر الزامی است و دست‌ها نیز باید در فاصله تعویض دستکش‌ها شسته شود. بعد از انجام فعالیت‌های نامرتبط به غذا مانند باز و بسته کردن در با دست و خالی کردن زباله‌ها نیز دستکش‌ها باید عوض شود. کارکنان بخش غذا باید آگاه باشند که پوشیدن دستکش موجب می‌شود باکتری‌هایی در سطح دستان ایجاد شود، پس شستن دست زمان درآوردن دستکش‌ها به منظور جلوگیری از آلودگی متعاقب غذا امری بسیار ضروری است.

دستکش‌های یک بار مصرف را نباید در محیط کار به عنوان جایگزین شستن دست‌ها استفاده کرد. ویروس کووید ۱۹ می‌تواند دستکش‌های یک بار مصرف را به همان گونه که دست‌ها را آلوده می‌نماید، آلوده کند. درآوردن دستکش‌های یک بار مصرف می‌تواند منجر به آلودگی دست‌ها شود. پوشیدن دستکش‌های یک بار مصرف ممکن است باعث ایجاد حس ایمنی کاذب شده و موجب شود کارکنان دست‌هایشان را به میزان لازم نشویند.

قدرت حفاظتی شستن دست در مقابل آلودگی و ابتلا به بیماری، بیشتر از پوشیدن دستکش یک بار مصرف است. کسب و کارهای غذا باید مطمئن شوند که تجهیزات و تسهیلات ضدعفونی مناسب فراهم شده و باید تضمین شود که دست‌هایشان را کامل و مکررا می‌شویند. صابون معمولی و آب گرم جاری برای شستن دست‌ها کافی است. ضدعفونی دست را می توان به عنوان یک اقدام اضافی به کار برد اما نباید جایگزین شستن دست شود.

فاصله گذاری فیزیکی در محیط کار

فاصله گذاری فیزیکی برای کمک به کاهش شیوع کووید ۱۹ بسیار مهم است. این هدف از طریق کم کردن تماس بین افراد به طور بالقوه ناقل و افراد سالم دست یافتنی است. تمامی کسب و کارهای غذا باید دستورالعمل‌های فاصله گذاری فیزیکی را تا جایی که امکان پذیر است دنبال کنند. دستورالعمل‌های WHO فاصله ۱ متری (۳ فوت) را بین کارکنان ضروری می‌داند. جایی که حفظ این میزان غیر ممکن است مدیران باید اقداماتی را که می‌توان برای حفاظت از کارکنان انجام داد صورت دهند.

نمونه اقدامات عملی برای پایبندی به دستورالعمل‌های فاصله گذاری فیزیکی در محیط تولید غذا به شرح زیر هستند:

• داشتن وسایل محافظت شخصی مانند ماسک صورت و پوشاندن موها
• تمیز کردن لباس کارها
• استفاده از وسایل محافظت شخصی باید در حوزه‌های غذایی دارای ریسک بالا که غذای پخته و آماده مصرف را آماده می‌کند تبدیل به روتین شود. وقتی کارکنان تجهیزات محافظت شخصی را بپوشند می‌توان فاصله بین کارکنان را کم کرد.

بیماری کووید ۱۹ در محل کار

برنامه‌های پیش فرض که FSMS یک کسب و کار غذایی را پی‌ریزی می کند شامل دستورالعمل‌هایی برای مدیریت بیماری کارکنان در صنعت غذا خواهد بود. این دستورالعمل ها شامل راهنمایی و گزارش بیماری کارکنان و سیاست های بازگشت به کار زمان ریکاوری کارکنان از بیماری می باشد. کارکنان باید در استفاده و تطابق با این دستورالعمل‌ها آموش ببینند و یاد بگیرند بیماری‌شان را در اولین فرصت به منظور جلوگیری از انتقال ویروش کووید ۱۹ به کارکنان دیگر گزارش کنند. اقدامات مدیریت کارکنان (گزارش بیماری و سرکار نیامدن کارکنان بیمار) امکان بودن کارکنان بیمار که علائم کووید ۱۹ دارند را در محیط کار از بین می‌برد. با این حال، لازم است برنامه عملی برای مدیریت چنین اتفاقی توسعه یابد. یک حادثه محتمل‌تر این است که کارکنان بیماری‌شان را به صورت تلفنی خبر دهند. کارکنان باید آگاه باشند که نباید با داشتن علائم کووید ۱۹ به سرکار بیایند و گزارش بدهند، بلکه باید تلفنی خبر بدهند.

کارکنانی که احساس ناخوشی دارند نباید به محل کار بیایند و باید دنبال درمان باشند. با این حال در حالتی که کارگر در محیط کار علائم کووید ۱۹ را از خود نشان دهد، باید از افراد دیگر جدا شوند. در صورتی که امکان دارد یافتن یک اتاق یا نقطه‌ایی که آنها بتوانند پشت درهای بسته ایزوله شوند (مثلا در دفتر کار) خوب است. اگر امکان دارد پنجره‌ایی را باز کنید و تهویه مناسب ایجاد کنید.

باید تدابیری برای کارکنان بیمار به منظور بیرون آمدن آنها از محیط کار انجام شود.

کارکنانی که ناخوش هستند باید از دستورالعمل‌های ملی برای گزارش موارد مشکوک به کووید ۱۹ پیروی کنند. زمانی که آنها منتظر توصیه‌های درمانی هستند یا به خانه فرستاده می‌شوند باید از تماس مستقیم با دیگر کارمندان خودداری کنند. آنها باید از تماس با دیگران جلوگیری کنند و توصیه می‌شود دهان و بینی خود را زمان سرفه یا عطسه با دستمان کاغذی یک بار مصرف بپوشانند و بعد دستمال را درون سطل آشغال بیندازند. در ضمن در صورتی که فرد مبتلا نیاز به استفاده از سرویس بهداشتی داشته باشد باید در صورت امکان از دستشویی جداگانه استفاده کند.

تمامی سطوحی که افراد مبتلا با بقیه در تماس بوده‌اند باید تمیز شود، مثل سطوح و اشیایی که آشکارا با مایعات بدن فرد آلوده شده در ارتباط بوده‌اند و همچنین تمامی سطوح دارای تماس بالا مثل توالت، دستگیره‌های در و تلفن باید تمیز شوند. ضدعفونی کننده‌های سطوح را باید برای اهداف تمیزکاری استفاده کرد. به طور کلی ضدعفونی کننده‌های الکلی (اتانول- ایزوپروپیل الکل) تا حد زیادی انتقال ویروس‌هایی همچون ویروس کرونا را تا ۷۰-۸۰ درصد کاهش داده است. ضدعفونی کننده های معمولی با ترکیبات فعال بر اساس ترکیبات آمونیوم و کلر خواص ضد ویروسی دارند. تمامی کارکنان باید دستانشان را به طور کامل برای ۲۰ ثانیه با آب و صابون بعد از تماس با هر فردی که علائم کووید ۱۹ را دارند بشویند.

WHO پیشنهاد می‌کند که فرد مبتلا باید برای ۱۴ روز از آخرین نقطه رویت، قرنطینه شود. حداقل از کارکنانی که تماس نزدیک با شخص مبتلا داشته اند باید خواسته شود ۱۴ روز از آخرین زمانی که با مورد مبتلا به کووید ۱۹ تماس داشته‌اند قرنطینه شوند.

کارکنانی که تماس نزدیکی با فرد تایید شده مبتلا به کووید ۱۹ نداشته‌اند باید به مراقبت‌های معمول ادامه دهند و به طور معمول کار کنند. در صورت گزارش علائم کووید ۱۹ در یکی از کارکنان سازمان بندی کارکنان در تیم های کوچک یا گروه های کاری در به حداقل رساندن اختلال در محیط کار کمک می‌کند. تعطیلی محل کار توصیه نمی‌شود.

باید سیاست‌های بازگشت به کار برای کارکنانی که آلوده نشده‌اند و از کووید ۱۹ ریکاوری شده‌اند وجود داشته باشد. WHO توصیه می کند که افراد مبتلا نیز می‌توانند زمانی که علائمشان برطرف شد و دو تست منفی PCR را در دو ۲۴ ساعت در روزهای جدا از هم داشتند از قرنطینه بیرون بیایند. اگر امکان تست نیست WHO پیشنهاد می‌کند که می توان فرد آفلوده را ۱۴ روز بعد از رفع علائم از قرنطینه بیرون آورد.

دلیوری و حمل ترکیبات و محصولات غذایی

تمرکز اصلی هر تمیزکاری اضافی و اقدامات ضدعفونی پیاده سازی شده توسط کسب و کارهای غذایی بستن درهای ورود کرونا است. ویروس فقط وقتی وارد کسب و کار می‌شود که فرد مبتلا مواد غذایی یا آیتم های مربوط به آن را آلوده می کند.

رانندگان و کسانی که دلیوری غذا بر عهده آنهاست باید ضدعفونی کننده های الکلی و تمیزکننده‌های مناسب داشته باشند. آنها باید قبل از تحویل بسته از رستوران دست‌ها را ضدعفونی کنند. بسته بندی و جعبه حمل غذای یک بار مصرف باید برای جلوگیری از نیاز به تمیزکاری بعد از هر بازگشت به رستوران استفاده شود. در صورت استفاده از نوع چند بار مصرف، پروتکل های بهداشت و ضدعفونی مناسب باید اجرا شود.

پیک های غذا باید از ریسک‌های احتمالی آگاه باشند. پس شستن دست در راستای مسئولیت فاصله گیری فیزیکی یک نکته بسیار مهم است و همچنین باید سطوح از هر گونه آلودگی پاک شوند تا امکان انتقال این ویروس به حداقل‌ترین حالت ممکن برسد.

رانندگان در زمان دادن غذا به مشتریان فاصله فیزیکی را رعایت نمایند. همچنین رانندگان باید مطمئن شوند که باکس غذا تمیز و ضدعفونی نگه داشته می‌شود و به طور مرتب ضدعفونی شده و غذاها از آلودگی دور نگه داشته می‌شوند.

• 

غذای فروشگاه‌ها و مراکز خرده فروشی

در طی شیوع کووید ۱۹، بخش خرده فروشی با بیشترین چالش در حفظ حداکثر استانداردهای بهداشت، حفظ کارکنان از ریسک ابتلا، حفظ فاصله فیزیکی، زمان برخورد با تعداد زیادی از مشتریان، باز ماندن و تضمین تامین غذا به صورت روزانه مواجهه هستند.

اگر که کارکنان این بخش از استانداردهای بهداشت شخصی پیروی کنند بعید است باعث آلودگی غذا شوند. اقداماتی همچون شستن مکرر دست، استفاده از ضدعفونی کننده ها، استفاده از لباس های حفاظت کننده و بهداشت تنفسی ریسک بیشتر شدن بیماری را کاهش می دهد. مدیران باید روی اهمیت شستن مکرر دست ها و حفظ اقدامات مناسب بهداشتی و قرنطینه سازی  به محض مشاهده علائم تاکید کنند. کارکنان نیز باید با علائم کووید ۱۹ آشنا باشند و در صورتی که هر گونه شکی داشتند به دنبال درمان باشند

حفظ فاصله فیزیکی در بخش خرده فروشی برای کاهش ریسک انتقال بیماری حیاتی است. اقدامات عملی که باید توسط خرده فروشان استفاده شود به شرح زیر است:

• تعیین تعداد مشتریانی که به دلیل جلوگیری از شلوغی وارد فروشگاه می شوند.
• گذاشتن علائم در نقاط ورودی برای درخواست عدم ورود به فروشگاه در صورتی احساس ناخوشی و یا داشتن علائم کووید ۱۹
• مدیریت صف در راستای فاصله گذاری اجتماعی هم در داخل فروشگاه و هم خارج از فروشگاه
• تهیه ضدعفونی کننده‌های دست، تمیزکننده‌های اسپری شکل و دستمال‌های یک بار مصرف در بخش های ورودی
• استفاده از نشانه گذاری داخل فروشگاه برای تسهیل نمودن تطابق با فاصله گذاری اجتماعی به خصوص در بیشتر نقاط شلوغ مانند کانترها
• اعلان های رسمی به مشتریان برای دنبال کردن توصیه‌های فاصله گذاری اجتماعی و تمیزنگه داشتن مرتب دست‌ها
• گذاشتن موانع پلکسی گلاس در باکس‌ها برای بالا بردن امنیت کارکنان
• تشویق به استفاده از پرداخت‌های بدون تماس
• از آنجا که برخی از مشتریان کیسه‌های خرید شخصی خود را به فروشگاه می‌آورند لازم است قبل از هر بار استفاده در خرید شسته شود.
• به حداقل رساندن ریسک انتقال کووید ۱۹ از طریق شناسایی نقاط دارای تماس بالا در بخش خرده فروشی و تضمین تمیز بودن
• تهیه دستمال مرطوب (و یا ضدعفونی‌ کننده‌های دیگر) برای مشتریان به منظور تمیز کردن دستگیره‌های سرویس بهداشتی، سبدهای فروشگاه و یا گذاشتن کسی برای ضدعفونی درب‌ها و سرویس بهداشتی بعد از هر بار استفاده
• شستن و ضدعفونی کردن مکرر اقلامی مثل ملاقه، انبر و نگهدارنده چاشنی
• باز نگه داشتن درب‌ها برای به حداقل رساندن تماس

گذاشتن غذای باز در ویترین خرده فروشی‌ها

هر چند برخی از مشتریان میپندارند که ریسک انتقال کرونا از طریق غذای باز وجود دارد، با این حال شواهدی از ارتباط بین غذا با انتقال کووید ۱۹ وجود ندارد. لازم است که اقدامات بهداشتی مناسب در مورد غذای باز وجود داشته باشد. مشتریان باید همیشه سبزیجات و میوه ها را با آب قابل شرب بشویند. هم مشتریان و هم کارکنان باید به طور جدی اقدامات بهداشت شخصی را رعایت کنند.

به منظور مدیریت غذای باز و جلوگیری از انتقال ویروس کووید ۱۹ از طریق تماس سطوح خرده فروشان غذایی باید این نکات رعایت شود:

• عادت به شستن مکرر دستها و ضدعفونی تمامی اقلام غذایی
• ملزم کردن کارکنان سرویس دهی به شستن دست‌ها و استفاده از دستکش و عوض کردن آنها قبل از آماده سازی غذا
• ملزم کردن سرویس دهندگان غذا به تمیزکاری و ضدعفونی مکرر ظروف
• گذاشتن ضدعفونی کننده‌های دست برای مشتریان در محیط
• نگذاشتن غذاها به صورت باز یا عدم فروش نان بدون بسته بندی (نان‌های تازه را باید در بسته‌های پلاستیکی یا کاغذی گذاشت).

محل کار کارکنان

وقتی هیچ جایگزینی برای کارکنان کسب و کار برای کار از راه دور وجود ندارد پس رستوران باید باز باشد تا کارکنان به کار خود ادامه دهند. استانداردهای سلامت عمومی برای شستن دست و مشکلات تنفسی باید برای محل کار نیز اعمال شود. استانداردهای عملی محل کار باید به صورت زیر باشد:

• حفظ فاصله اجتماعی حداقل یک متری بین فرد و کارکنان دیگر
• تقسیم کار و کم کردن زمان کار و تعداد کارکنان
• محدود کردن تماس‌های فیزیکی غیر ضروری تا حد ممکن
• توجه به میزان رعایت بهداشت دست و فاصله گذاری اجتماعی توسط کارکنان
• روال ضدعفونی و تمیزکاری برای تجهیزات سطوح تماس نقاط تماس بالا مثل کانتینرها / ظروف و وسایل سلف سرویس و دستگیره‌های درب

WHO به رصد نزدیک وضعیت و تغییراتی که ممکن است این دستورالعمل موقت را تحت تاثیر قرار دهد ادامه می‌دهد. در صورت هرگونه تغییر WHO آپدیت جدیدی ارائه خواهد داد. در غیر این صورت این دستورالعمل موقت است و یک سال بعد از زمان انتشار منقضی می شود.

رستوران ارکیده و انجام مسئولیت‌ اجتماعی

رستوران ارکیده با مد نظر داشتن تمامی دستورالعمل‌های سازمان  جهانی بهداشت و در راستای مسئولیت اجتماعی خود،  تونل ضدعفونی را در هر شش شعبه به منظور رفع آلودگی از تمام محیط و پروسه تهیه غذا راه‌اندازی کرده است. در تمامی شعبه‌های این رستوران پرطرفدار کارکنان با ماسک و دستکش سر میز شما حاضر می‌شوند و تمامی غذاها و مواد لازم قبل و بعد از پخته شدن بارها از تونل عبور داده می‌شوند تا غذایی که سر میز شما در شعبات خاطره‌انگیز ارکیده حاضر می‌شود غذایی کاملا sanitized شده باشند.

این رستوران در اسنپ فود نیز آغاز به کار نموده و بخش بگیر و بپز خود را برای ارائه کباب‌های آماده پخت خود راه‌اندازی کرده است.