در این مقاله از سری مقاله‌های مجله ارکیده قصد داریم شما را با انواع موکاپات، بهترین برند موکاپات، تاریخچه موکاپات، نحوه درست کردن اسپرسو با موکاپات و بهترین روش برای تمیز کردن موکاپات آشنا کنیم. پس همراه ما باشید.

موکاپات چیست؟

موکاپات (moka pot) که بدان اسپرسو ساز رو گازی یا اجاقی نیز گفته می‌شود، از قوانین پایه فیزیک برای تهیه یک فنجان قهوه عالی استفاده می‌کند. این دستگاه عملکردی شبیه اسپرسو ساز برقی دارد و با فشار آب عمل عصاره گیری قهوه را انجام می‌دهد.

موکاپات سه بخش دارد: یکی برای آب، یکی برای پودر قهوه و بخشی هم برای قهوه اسپرسو آماده شده.

وقتی موکاپات روی گاز قرار می‌گیرد، آب داغ می‌شود و بخار ایجاد می‌کند. بخار فشار را در محفظه پایینی افزایش می‌دهد، آب را با فشار از بین دانه‌های قهوه رد می‌کند و به محفظه بالایی می‌فرستد.

فشار محفظه بخار موکاپات فقط 1.5 بار است، این میزان حتی نزدیک به اسپرسو سازهای سنتی هم نیست که حدود 9 بار فشار ایجاد می‌کردند. با این حال طراحی مناسب و توانایی موکاپات در تهیه یک فنجان قهوه عالی، باعث شد این دستگاه در میان خانواده‌ها محبوبیت پیدا کند.

موکاپات‌ها در ایتالیا، اسپانیا و پرتقال بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرند و ایتالیایی‌ها به موکاپات macchinetta  (ماشین کوچک ) و یا caffetiera (قهوه ساز) می گویند .

تاریخچه موکاپات: یکی از محبوب‌ترین اختراعات بشر 

موکاپات را آلفونسو بیالتی در سال ۱۹۳۳ اختراع کرد. او ایده موکاپات را از تماشای لباس شستن همسرش گرفت. ماشین لباسشویی آن‌ها شامل یک سطل آب صابون بود که روی آتش می‌جوشید. آب از لوله بیرون می‌آمد و روی لباس‌های کثیف می‌ریخت. از این رو، بیالتی تصمیم گرفت قهوه را با فرایند مشابهی تهیه کند و طراحی او تا امروز همچنان پرطرفدار است.

موکاپات اختراع شده توسط او با طراحی هشت ظلعی و مکانیزم ساده خود در عرض چند دقیقه قهوه اسپرسویی خوب و  غنی تهیه می‌نماید. موکاپات به بیان ساده شامل یک دیگ بخار کوچک و یک سبد قهوه است که آب در دیگ بخار ( مخزن پایینی موکاپات ) به جوش آمده و با فشار از میان قهوه می‌گذرد و بدین ترتیب عصاره قهوه بیرون آمده و قهوه اسپرسو آماده برای سرو میگردد. به قهوه ای که توسط موکاپات تهیه می‌شود قهوه اسپرسو گفته می‌شود.

از زمان تولید و پخش اولین اسپرسو ساز رو گازی در سال ۱۹۳۳ تا کنون، بیش از 300 میلیون نمونه از آن در سراسر جهان فروخته شده‌ است و هنوز در میان مشتاقان قهوه پرفروش است.

انواع موکاپات‌ها

موکاپات ها از نظر اندازه و شکل و جنس، از تنوع زیادی بر خوردار هستند و بنا بر نیاز و سلیقه مشتری می‌تواند اکثر سلیقه ها را پوشش بدهد.

از نظر اندازه؛ موکاپات ها در سایزهای ۱ و ۲ و ۳ و ۴ و ۶ و ۹ و ۱۲ و ۱۴ و ۱۸ فنجان تولید و عرضه می‌شود

از نظر جنس: موکاپات از آلیاژ آلومینیوم؛ استیل و در نمونه های قدیمی تر از جنس چدنی ساخته می‌شود. همچنین بعضی کارخانه های تولیدی ترکیبی خلاقانه از جنس استیل و آلومینیوم و یا ترکیبی از استیل و سرامیک و یا آلومینیوم و شیشه را بکار می‌برند.

کارکرد: از نظر نوع کار؛ موکاپات ها در انواع موکاپات روگازی ( با حرارت شعله ) و موکاپات اینداکشن ( القایی ) و موکاپات های برقی ساخته و عرضه می‌شوند.

طرز تهیه قهوه اسپرسو با موکاپات

• پیمانه کردن قهوه: در ابتدا می‌توانید با استفاده از سبد موکاپات، مقدار دانه قهوه را اندازه گیری نمایید. پس سبد قهوه ساز را از دانه قهوه پر کنید.
• دانه قهوه را در آسیاب قهوه بریزید و با درجه آسیاب متوسط آسیاب نمایید
• سبد موکاپات را با قهوه آسیاب شده پر نمایید و در آخر سطح قهوه را با کشیدن انگشت از یک طرف به سمت دیگر، صاف نمایید. توجه داشته باشید که در استفاده از موکاپات نیازی به فشرده ساختن و کوبیدن سطح قهوه ندارید!
• مخزن پایینی موکاپات را تا نقطه زیر سوپاپ قهوه ساز، با آب خنک پر نمایید .
• سبد قهوه ساز را روی مخزن پایینی قرارداده و اجزای موکاپات را به همدیگر ببندید، مخزن بالایی را کامل به مخزن پایینی قهوه ساز بسته تا کاملا آب بندی شود
• اسپرسوساز روگازی را بر روی شعله حرارت متوسط قرار داده و منتظر بمانید تا آب داخل قهوه ساز موکاپات به جوش بیاید
• پس از بجوش آمدن آب داخل مخزن، آب با فشار از میان قهوه می‌گذرد و قهوه را دم آورده و شروع به حرکت به مخزن بالایی و خروج از نازل قهوه ساز می‌کند. پس از خروج کامل قهوه دم شده از نازل شعله را خاموش نموده و قهوه تان را در فنجان قهوه بریزید و نوش جان نمایید.

بهترین برند موکاپات در جهان چیست؟

با گذشت چندین دهه از اختراع این قهوه ساز دوست داشتنی، برند بیالتی همچنان به تولید موکاپات ادامه می‌دهد. گفته می‌شود موکا اکسپرس بیالتی پر فروش‌ترین اسپرسو ساز رو گازی در جهان است.

در هر صورت، این برند نوستالژی اولویت بسیاری از مردم جهان برای تهیه قهوه روزانه‌شان است.

بیالتی نزدیک به 90 سال است که محصولاتش را به سراسر دنیا ارسال می‌کند. آلیاژ به کار رفته در این محصولات روی طعم قهوه اثر منفی نمی‌گذارد.

در ضمن می‌توان در خانه، محل کار یا حتی در طبیعت از موکاپات استفاده کرد. بنابراین تعجبی ندارد که این دستگاه یکی از محبوب‌ترین اختراعات بشر به شمار بیاید.

چرا اسپرسو ساز رو گازی؟

شاید از خود بپرسید وقتی اسپرسو ساز برقی وجود دارد، چه نیازی هست که از اسپرسو ساز رو گازی استفاده کنیم؟

اولین دلیل آن قیمت مناسب است! قیمت این دستگاه بسیار ارزان‌تر از سایر دستگاه‌های قهوه‌ساز برقی است. پس کسی که قهوه دوست دارد و نمی‌خواهد هزینه زیادی برای دستگاه‌ اسپرسوساز بپردازد، می‌تواند با قیمتی پایین‌تر موکاپات بخرد.

مزیت دیگر این دستگاه، قابل‌حمل بودن آن است. این دستگاه کوچک و سبک است و می‌توانید به سادگی آن را با خود به هر جایی که می‌خواهید ببرید.

ویژگی دیگر، نیاز نداشتن آن به برق است؛ یعنی می‌توانید با روشن کردن آتش، در هر جایی که هستید، قهوه درست کنید.

دلایل تلخی اسپرسویی که با موکاپات درست می‌شود

مشکل تلخی قهوه در طرز تهیه قهوه اسپرسو با موکاپات ممکن است حسابی توی ذوق بزند. اما در اینجا به شما راهکارهایی برای جلوگیری از تلخی قهوه آموزش میدهیم تا خیالتان راحت شود. ابتدا لازم است بدانید تلخی در قهوه اسپرسو به دلیل اینکه دانه‌های قهوه بیش از حد برشته، کهنه یا بی‌کیفیت و نامرغوب هستند رخ می‌دهد.

گاهی نیز دم کردن بیش از حد باعث تلخی اسپرسو می‌شود. پس هدف شما باید عصاره‌گیری کمتر  یا عدم دم کردن بیش از حد قهوه باشد. پس دانه قهوه را با آسیاب درشت آسیاب کنید. به این ترتیب آب طعم‌ها را به سرعت از دانه‌های درشت آسیاب شده بیرون نمی‌کشد و تعادل در طعم قهوه ایجاد می‌شود. مدت زمان عصاره‌گیری قهوه اسپرسو نباید زیاد باشد. از آبی که قبلا گرم کرده‌اید یا درجه بالاتری برای تنظیم گرم شدن آب استفاده کنید تا مدت زمان داغ شدن قهوه آسیاب شده شما کمتر شود.

بهترین روش برای تمیز کردن موکاپات

اگر عاشق قهوه هستید مطمئنا به بهترین روش برای تمیز کردن موکاپات نیز اهمیت زیادی می‌دهید تا هر بار که سراغ قهوه سازتان می‌روید با یک دستگاه تمیز مواجه شوید و مطمئنا همانند قهوه‌تان برای شما باارزش است.  اما اگر فکر میکنید حتما باید قهوه جوش خود را با مایع و اسکاچ یبشویید باید بگوییم که سخت در اشتباهید.

بهترین روش برای تمیز کردن موکاپات، آب گرم است. چون مایع ظرفشویی لایه چربی‌ای که قهوه درون قهوه جوش ایجاد می‌کند و باعث خوش طعم‌تر شدن قهوه می‌شود را از بین می‌برد. پس اگر تاکنون قهوه جوش خود را با مایع ظرفشویی می‌شستید دیگر این کار رو نکنید و با ما همراه باشید تا بهترین روش برای اینکار را به شما آموزش دهیم.

وسایل مورد نیاز برای تمیز کردن موکاپات

• آب گرم
• دستمال آشپزخونه

مراحل تمیز کردن موکاپات

• اجازه دهید تا قهوه جوش کاملا خنک شود، بعد قسمت پایینی قهوه جوش را باز کرده و پودرهای قهوه که در مخزن روی صافی باقی مانده را خالی کنید.

• 
• سپس تمامی قسمت‌های قهوه جوش را از هم جدا کنید. واشر و فیلتر را نیز در بیارید.
• پس قطعات جدا شده رو یکی یکی با آب گرم بشویید و از انگشتان خود برای تمیز کردن پودر قهوه های باقی مانده در گوشه ها کمک بگیرید.
• بعد از اینکه کاملا قهوه جوش رو شستید با یک دستمال نرم تمیزش کنید. اگه عمل خشک کردن را به طور کامل انجام ندهید موکاپات شما در طول زمان زنگ خواهد زد. حتی باقی ماندن آب در داخل قهوه جوش باعث بدبو شدنش می‌شود.
• بعد از خشک کردن قطعات با دستمال اجازه دهید که کمی در هوای آزاد باقی بماند که از خشک شدن آن مطمئن بشوید سپس دوباره قهوه جوش را سر هم کنید. قهوه جوش شما تمیز شده و آماده است که دوباره یک قهوه خوشمزه با آن درست کنید.