قدیمی‌ترها برای ناهار ظهرهای داغ تابستان شش روز از هفت روز هفته را بساط آب دوغ خیار علم می‌کردند. این خوراکی سنتی و قدیمی به دلیل اینکه به صورت خنک سرو می‌شود بیشتر در فصل تابستان تهیه  می‌شود و برطرف کننده عطش است. همچنین به جز خوشمزگی و حس طراوت و تازگیش غذایی است نوستالژیک که برای همه ما یاد آور خاطرات خوب و خوش دوران کودکی می‌باشد. این غذای خوش طعم، ظاهری دلنشین و ارزش غذایی بالایی دارد. گونه‌های شبیه به آن در بلغارستان، ترکیه، مقدونیه، قبرس، آلبانی و ارمنستان نیز تهیه می‌شود. ترکیبات اصلی این غذا شامل دوغ ترش، خیار رنده شده، سبزیجات تازه و بودار، یخ و نان است و از گردو، خامه، ترخون، ریحان، نعناء، کشمش و آب دوغ خیار با گوجه فرنگی رنده شده بعنوان اجزای فرعی استفاده می‌شود. با انجام یک تزئین زیبا می‌توان از آب دوغ خیار سنتی خانگی برای پذیرایی از میهمانان استفاده کرد. طرز تهیه آب دوغ خیار خانگی به سلیقه شما بستگی دارد. ممکن است دوست داشته باشید به آب دوغ خیار حتی خیار هم اضافه نکنید و با کشمش و گردو و سایر مخلفات یک وعده غذای خوشمزه درست کنید و البته شاید دوست داشته باشید به جای همه مخلفات فقط ماست و خیار و کمی آب و یخ داشته باشید. با ما همراه باشید تا در این مقاله از سری مقالات مجله ارکیده طرز تهیه آب دوغ خیار سنتی و خوشمزه را به شما آموزش دهیم و خواص این خوشمزه تابستانی را بشناسیم.

طرز تهیه آب دوغ خیار سنتی برای روزهای گرم تابستان

مواد لازم برای ۴ نفر

دوغ ۱ لیتر

خیار ۲ عدد

خامه ۵۰ گرم

گردو ۱۰۰ گرم

کشمش ۱۰۰ گرم

نمک به اندازه کافی

سبزی خوردن ۳۰۰ گرم

ماست چکیده ۳۰۰ گرم

نان لواش به اندازه کافی

اگر گرمای تابستان اذیتتان می‌کند و دوست دارید همواره غذاها و نوشیدنی‌های خنک صرف کنید مطمئنا عاشق آب دوغ خیار خواهید شد. ما در این قسمت شما را با طرز تهیه آب دوغ خیار سنتی آشنا می کنیم. آب دوغ خیار به دلیل داشتن خیار و سبزیجات و گردو سرشار از ویتامین ها به خصوص کلسیم می باشد.

۱.مرحله اول آماده سازی دوغ است، ابتدا ماست را به همراه کمی نمک و نعنا خشک شده و آب با هم مخلوط کنید مواد را به خوبی هم بزنید تا یکنواخت شود. دوغ که آماده شد درون ظرف دیگری بریزید و  چند ساعت درون یخچال قرار دهید تا حسابی خنک شود.

۲. در ادامه کار خیارها را به خوبی شستشو دهید سپس پوست خیارها را بکنید و تمام خیار ها را با دنده ریز رنده کنید.

۳.  کشمش ها را پاک کنید و به خیار اضافه کنید

۴. در این قسمت نوبت به اضافه کردن گردوها می باشد. بهتر است گردو ها را خورد کنید و بعد به مواد اضافه کنید. می توانید گردو ها را به کمک چاقو با میکسر حسابی پودر کنید.

۵.  سبزی را بعد از شستشو خورد کنید و به موادتان اضافه کنید.

۶.  زمانی که تمام مواد با هم حسابی مخلوط شد می‌توانید دوغ که از قبل آماده کرده بودید را به مواد اضافه کنید.

۷.  اجازه دهید حدود 30 دقیقه تمام مواد در کنار هم حسابی جا افتاده شوند سپس آب دوغ خیار شما آماده خوردن است.

نکته: روش سرو این غذا به این صورت است که مقداری نان خشک را تکه تکه کنید، درون کاسه ای مقداری آب دوغ خیار بریزید و تکه های نان را به آن اضافه کنید و برای تزیین از گل محمدی و چند برگ نعنا تازه استفاده کنید.

فواید آب دوغ خیار 

آب دوغ خیار یکی از سالم‌ترین و مناسب‌ترین غذاهای فصل گرما است که به علت طبع خنکی که دارد، عطش را رفع می‌کند و از خستگی و رخوت ناشی شده از گرمی هوا می‌کاهد. مواد مغذی موجود در این غذای ساده انرژی از دست رفته شما را تامین می‌کند و نه عوارض گوارشی دارد، نه ضرری به قلب می‌رساند و نه در میانه شب نفس ما را در سینه حبس می‌کند. به دلیل دارا بودن منیزیم، مصرف آب دوغ خیار در وعده شام می‌تواند به رفع بی‌خوابی‌های شبانه کمک کند. این غذا از ترکیب ماست یا دوغ، خیار رنده شده، گردو و کشمش، انواعی از سبزی‌های تازه همچون ریحان، ترخون، نعنا و تربچه به همراه یخ و نان تهیه می‌شود.

مصرف سبزیجات در این غذا می‌تواند فیبر، ویتامین‌ها و املاح معدنی مورد نیاز بدن را تامین کند. نعنا و ریحان موجود در آن ضد نفخ و ضد سوزش معده بوده و عوارض گوارشی ندارد. تربچه آن سرشار از ویتامینC  و ید می‌باشد و به دلیل وجود گوگرد خاصیت ضدعفونی‌کننده دارد.

ترخون موجود در آب دوغ خیار نیز اشتهاآور و معطر بوده و برای اعصاب بسیار مفید است.

خیار موجود در این غذا سرشار از ویتامین C است و بسیار خنک بوده و شدیدترین عطش‌ها را فوری فرو می‌نشاند و خواب‌آور خوبی هم به شمار می‌رود. تنها عیب خیار آن است که دیرهضم بوده و اگر خیلی رسیده و زرد باشد، باعث دل درد می‌شود، لذا برای کسانی که از ناراحتی گوارشی رنج می‌برند، بهتر است خیار را بسیار ریز رنده کرده، یا از آب آن در این غذا استفاده کنند.

ماست موجود در این غذا نیز تامین‌کننده کلسیم و پروتئین بدن و عاملی جهت رفع بی‌خوابی‌های شبانه به شمار می‌رود، لذا برای آنکه وعده غذایی شما کم‌کالری و کم‌چرب گردد، لزوما از ماست کم‌چرب استفاده کنید.

کشمش نیز در این غذا برای مزه‌دار کردن انتخاب مناسبی بوده و داروی رشد کودکان و نیرودهنده سالخوردگان می‌باشد. این میوه مغذی پرانرژی و کم‌چرب و کم‌سدیم است، ولی با وجود آنکه قند و کالری بالایی دارد، به دلیل غنی بودن از پتاسیم، مصرف آن را به بیماران مبتلا به فشار خون توصیه می‌کنیم.

استفاده از گردو نیز بسیار توصیه می‌شود، زیرا پتاسیم، فسفر و اسیدفولیک از شاخص‌ترین مواد مغذی آن به شمار می‌رود. این مغز پرچرب، کلسترول بد خون را کاهش داده و به علت غنی بودن از ویتامین‌ها منجر به رفع سستی و خستگی می‌شود.

در کل مخلفات گوناگونی که در این غذا به کار رفته، آن را به غذایی کامل تبدیل کرده و از همه مهم‌تر آن که در مقایسه با غذاهای دیگر نیاز به طبخ نداشته و عوارض ناشی از حرارت پخت را به همراه ندارد.

نکاتی در طرز تهیه آب دوغ خیار ساده خانگی

• شما می‌توانید به جای اضافه کردن آب به آب دوغ خیار، از شیر استفاده کنید. شیر همچنین باعث قوام بیشتر آب دوغ خیار می‌شود.
• به دلیل طبع سرد دوغ یا ماست بهتر است در کنار آن از سبزی‌های معطر گردو و کشمش استفاده شود که خاصیت سردی آن در کنار خاصیت گرمی گردو و کشمش خنثی شود.
•  دوغ و ماست ترش آب دوغ خیار را بسیار خوشمزه‌تر می‌کند.
•  در صورت عدم دسترسی به سبزیجات تازه می‌توانید از سبزیجات خشک استفاده کنید.
• اضافه کردن یک قاشق گلاب عطر متفاوت و بی‌نظیری به آب دوغ خیار شما می‌دهد.
• در بعضی از مناطق از تربچه در تهیه آب دوغ خیار استفاده می کنند.
• اضافه کردن پیازچه باعث خوشمزه‌تر شدن آب دوغ خیار خواهد شد، دقت داشته باشید که پیازچه را هنگام خوردن آب دوغ خیار به آن اضافه کنید. اگر از قبل این کار را انجام دهید، باعث می‌شود که آب دوغ خیار حالت لزج مانند به خود بگیرد.
• در دستور تهیه اصیل آب دوغ خیار، پوست خیار را نمی‌گیرند ولی امروزه برخی پوست خیارها را می‌کنند.
• دستور تهیه آب دوغ خیار که به آموزش آن پرداختیم، برای 4 تا 6 نفر مناسب است. در صورت کم یا زیاد شدن افراد، نسبت مواد اولیه را تغییر دهید.