نوروز ندای نو شدن است و در آن طبیعت از خوابی طولانی بیدار می‌شود و مجددا زندگی خودش را از سر می‌گیرد. از این رو ما هر ساله شروع فصل جدید طبیعت را جشن می گیریم. در واقغ ما سعی می کنیم با فرا رسیدن سال جدید علاوه بر خانه تکانی خانه و برگزاری رسم و رسوم عید نوروز، دل‌هایشان را نیز خانه تکانی کنیم و فصل جدید و پر باری را در زندگیمان رقم بزنیم. بیایید با هم سری به رسم و رسوم عید نوروز بزنیم ، با غذاهای مخصوص این عید باستانی آشنا شویم و فلسفه نامگذاری رسم ها را بدانیم.

رسم و رسومات عید نوروز چیست؟

یک ماه قبل از شروع سال جدید، رسم و رسومات مربوط به این مراسم باستانی شروع می شود، رسم و رسوماتی مثل خانه تکانی، دید و بازدید، تخم‌مرغ‌های رنگی، سبزی پلو با ماهی، هفت سین و… همگی نشانه هایی از این عید باستانی می باشد. چهار روز نخست فروردین به‌عنوان تعطیلات رسمی نوروز محسوب می‌شوند و مردم در این ایام به دیدن اقوام خود می‌روند و این عید را به یکدیگر تبریک می‌گویند. روزهای ۱۲ و ۱۳ فروردین نیز به‌ترتیب روز جمهوری اسلامی ایران و سیزده بدر هستند و جزو تعطیلات رسمی به شمار می‌روند.  لازم به ذکر است زمان تحویل سال ۱۴۰۰ ساعت ۱۳ و ۷ دقیقه و ۲۸ ثانیه می باشد.

چهارشبنه سوری: زردی من از تو..سرخی تو از من

مراسم نوروز از مجموعه‌ای از جشن‌ها و مناسب‌ها تشکیل شده است. جشن نوروز ابتدا با چهارشبنه سوری شروع می‌شود. سپس نوبت به آخرین پنجشنبه سال و رفتن به مزار درگذشتگان می‌رسد.

سومین برنامه که بیشتر در خراسان برگزار می‌شود مراسم الفه است. این مراسم که در آرامگاه‌ها، قبرستان‌ها و مساجد بر پا می‌شود برای تکریم و احترام به گذشتگان است. طی این مراسم، شیرینی و کیک محلی (نان شیری، قطاب، گمک) در کنار سبزه بر سر سفره گذارده می‌شود.

خانه‌تکانی: نمادی از یکدل شدن و دور ریختن کدورت ها

از دیگررسم و رسوم عید نوروز در ایران می‌توان به خانه‌تکانی اشاره کرد. اقوام و مردمی که نوروز را جشن می‌گیرند به این مناسبت نیز پایبند هستند. طی این برنامه، در آستانه تحویل سال تمام خانه و اسباب و اثاثیه مثل اتاق خواب، آشپزخانه و تمامی وسایل خانه همچون پرده ها و لوسترها گردگیری، شستشو و تمیز می‌شود. همچنین مردم کشورهایی مثل افغانستان و تاجیکستان هم این کار را انجام می‌دهند.

هفت سین: هفت نماد برای برکت در زندگی

یکی از رسم های زیبای ایرانیان در عید نوروز، این است که چند ساعت مانده به تحویل سال نو، سفره هفت سین را پهن می‌کنند و با قرار دادن هفت سین شامل سیب، سرکه، سنجد، سمنو، سبزه، سماق و سیر و همچنین قرآن، ماهی، آینه، سنبل و… این روز را به‌یکدیگر تبریک می‌گویند. هر یک از این نمادها در سفره هفت سین معنای خاص خودشان را دارند.

عیدی: رسمی که بچه ها عاشقش هستند

از دیکر رسم های جالب ایرانیان که بچه ها هم عاشقش هستند رسم عیدی دادن است. معمولا بزرگ‌تر‌ها به افراد کوچک‌تر مبلغی پول یا هدیه به‌عنوان «عیدی» یا «نوروزی» می‌دهند. البته در تاریخ باستان ایران گاهی کوچک‌ترها نیز به بزرگ‌ترها عیدی می‌دادند.

سبزی پلو با ماهی: چرا شب عید سبزی پلو با ماهی می خوریم؟

یکی از رسوم رایج ایرانیان در شب سال نو خوردن سبزی پلو و ماهی است. خوردن سبزی پلو وماهی شب عید فلسفه ای دارد و از باورهای قدیمی نشات می گیرد. ولی آیا می دانید که چرا در شب عید سبزی پلو با ماهی می خوریم؟ ایرانی ها اعتقاد داشتند که در شب عید باید غذای سبز بخورند زیرا سبزی موجود در سبزی پلو را نماد خرمی و پربرکت بودن زندگی می دانستند و عقیده داشتند اگر به عنوان شام شب عید غذایی سبز که داخل آن سبزی وجود داشته را بخورند، تا آخر سال زندگی پربرکت و با نشاطی خواهند داشت.

همچنین آنان ماهی را نماد زندگی، ثروت و فراوانی دانسته و بر اساس این باور در شب سال نو ماهی می خوردند تا سالی که در پیش رو دارند سراسر سلامتی، فراوانی و برکت و ثروت برای آنها باشد.

خوردن پلو در شب سال نو نیز به این علت بوده که آنان برنج را گیاه ارزشمندی و نشانه برکت و حاصلخیری می دانستند و بر اساس این باور در شب سال نو پلو می خوردند تا سال پیش رو در مزارعشان برکت و زایش و حاصلخیزی داشته باشند.

بنابراین خوردن برنج به دلیل داشتن برکت در کنار ماهی که نشانه حیات است و سبزی که حکایت از برکت و زایش دارد، در بسیاری از خانواده های ایرانی در هر کجا که زندگی می کنند، مرسوم بوده و هست.

سیزده بدر: در کردن نحسی ۱۳ یا پناه بردن به طبیعت؟

مردم در روز سیزدهم فروردین به دامان طبیعت می‌روند و با گره زدن سبزه، شادی و طراوت را در خود زنده می‌کنند. درباره فلسفه سیزده بدر نظرات مختلفی وجود دارد. عده‌ای آن را به در کردن نحسی سیزده نسبت می‌دهند. برخی نیز استدلال می‌کنند از آنجایی که کلمه «در» به‌معنی «در و دشت» است، سیزده بدر را روز پناه بردن به در و دشت می‌دانند. سنت مشهور سیزده بدر «سبزه گره زدن» است. فلسفه این کار گره زدن زندگی با طبیعت است و افراد با این کار، شادابی و طراوت را برای خود آرزو می‌کنند.