دلمه برگ مو یکی از انواع غذاهای بسیار خوشمزه و معروف خاورمیانه است که در کشورمان ایران هم از محبوبیت بالایی برخوردار است. این غذای خوشمزه از ترکیب برنج به همراه گوشت، حبوبات و سبزیجات تهیه می شود و در برگ های درخت انگور پیچیده می شود. دلمه برگ مو را به سلیقه خود می توانیم به صورت سیگاری ( حالت لوله ای ) یا به صورت بقچه ای که متداول تر است درست کنیم، برای مشاهده آموزش طرز تهیه دلمه برگ مو به صورت مرحله به مرحله در ادامه با ارکیده همراه باشید.
چگونه دلمه برگ مو درست کنیم؟
برای درست کردن دلمه برگ مو چندین مرحله وجود دارد که باید به آنها دقت کرد. ابتدا باید بتوانید سبزی و چاشنی های این غذا را آماده کنید. سپس برگ موی باکیفیت تهیه کرده و در نهایت بتوانید تمامی مواد را داخل برگ ها بچینید و به میزان کافی آنها را بپزید. زمان آماده سازی مواد دلمه ۶۰ دقیقه و زمان پختن غذا نیز ۶۰ دقیقه بوده و کالری این غذا نیز ۶۰ می باشد. همچنین مواد لازم گفته شده در ادامه مناسب برای سه الی چهار نفر می باشد.
مراحل طرز تهیه و مواد لازم برای تهیه دلمه برگ مو
| ماده اولیه | مقدار لازم |
| برگ مو | ۴۰ تا ۵۰ عدد |
| گوشت چرخ کرده | ۳۰۰ گرم |
| برنج | نصف پیمانه |
| سبزی دلمه | ۴ الی ۵ قاشق خرد شده |
| پیاز | ۲ عدد متوسط |
| لپه | ۱،۳ پیمانه که پیمانه همان لیوان معمولی می باشد |
| نمک و فلفل | به مقدار دلخواه |
مواد لازم برای چاشنی دلمه
| ماده اولیه | مقدار لازم |
| استاک گوشت | نصف لیوان و اگر نداشتید می توانید از یک بسته عصاره گوشت استفاده کنید |
| کره | ۲۵۰ گرم |
| سرکه یا آبغوره | نصف پیمانه |
| شکر | ۱/۲ قاشق غذاخوری |
- ابتدا لپه و برنج را از قبل خیس میکنیم
- پیازها را نگینی خرد می کنیم و با کمی روغن و زردچوبه تفت می دهیم و وقتی تغییر رنگ داد و کمی سبک شد، گوشت را اضافه کرده و روی حرارت تفت می دهیم.
- برنج و لپه ها را هم جداگانه می پزیم. توجه کنید که باید برنج را کمی دون بردارید، ولی لپه را کامل بپزید البته نه اینکه له شود.
- سبزی های خرد شده را هم به گوشت اضافه می کنیم و نمک و فلفل هم به آن اضافه میکنیم.
- سپس لپه و برنج را هم اضافه می کنیم و از روی شعله گاز بر میداریم.
- برای درست کردن مواد داخل دلمه، ابتدا کف یک قابلمه چند عدد برگ مو پهن می کنیم تا دلمه هایمان نسوزد.
- سپس شروع می کنیم به پیچیدن برگ مو که دو روش برای انجام آن وجود دارد: رولی و بقچه ای
- دقت کنید که اگر برگ ها تازه هستند باید از قبل به مدت دو الی سه دقیقه در آب جوش بجوشد تا نرم شود، چون در غیر این صورت برگ ها می شکند.
- برگ های آماده را باز کنید و مواد را داخلشان بپیچید. برگ مو را به پشت پهن کرده یک قاشق از مواد را داخل آن بریزید. اگر برگ تان کوچک بود می توانید از دو برگ روی هم استفاده کنید و مواد را داخلش بریزید.
- دو قسمت پایینی برگ را روی مواد میگذاریم. بعد هم از دو سمت کناری برگ را به داخل خم میکنیم که کاملا روی مواد را بگیرد.
- در نهایت برگ را محکم رول می کنیم.
- برای چاشنی یا سس دلمه هم می توانید از استاک گوشت یا نصف یک عدد عصاره گوشت و نصف لیوان آب و نصف لیوان آبغوره و کمی شکر استفاده کنید. این مخلوط را روی حرارت بگذارید و کمی کره هم به آن اضافه کنید.
- وقتی همه مواد با هم مخلوط شدند و به جوش آمد، آن را روی دلمه ها بریزید.
- در نهایت، یک پیشدستی روی دلمه ها می گذاریم که موقع پخت دلمه ها از هم وا نرود. بعد هم در قابلمه را میگذاریم و می گذاریم با حرارت متوسط رو به کم، برای حدود یک ساعت بپزد. البته این زمان بستگی به اندازه قابلمه و مقدار دلمه هایتان نیز دارد.
طرز تهیه دلمه برگ مو اصفهانی
دلمه برگ مو اصفهانی یکی از خوش‌طعم‌ترین انواع دلمه برگ مو است. در این دلمه، برای طعم دادن به آن از ترکیب خرما و کشمش نیز استفاده می‌شود.دلمه برگ مو غذای سنتی نجف آباد اصفهان محسوب می‌شود و اگر طعم این دلمه به سبک اصفهانی را نچشیده‌اید، پیشنهاد می‌شود حتماً دلمه اصفهانی را امتحان کنید.
طرز تهیه دلمه برگ مو تبریزی
دلمه برگ موی ایرانی کلاسیک در اصل همان دلمه برگ موی تبریزی است که با برنج، لپه، برگ مو و چندین ماده غذایی دیگر درست می شود و سبزی مخصوص خود را نیز دارد.
طرز تهیه دلمه برگ مو شیرازی
یکی از خوشمزه‌ترین انواع دلمه برگ مو متعلق به شهر شیراز است. هر چند که برگ موی شیرازی شباهت بسیاری به سایر دلمه‌ها از جمله دلمه برگ مو اصفهانی دارد اما به هر حال در روش سنتی طرز تهیه دلمه برگ مو یا برگ رِز شیرازی از سبزی‌ها و چاشنی‌های خاصی استفاده می‌شود و از همین رو این غذا در دسته محبوب‌ترین انواع دلمه برگ مو قرار می‌گیرد.
طرز تهیه دلمه برگ مو بروجردی
دلمه برگ مو بروجردی یکی از غذاهای محلی بروجرد می باشد. در این نوع دلمه، علاوه بر مواد کلاسیک دلمه، از باقلا و ماست کم چرب نیز استفاده می شود و در تهیه آن از روغن حیوانی استفاده می شود. یک کیلو ماست ترش و یک پیمانه باقلای خشک و یا دو پیمانه باقلای تازه در نهایت به مواد اولیه درست کردن دلمه مو اضافه می شوند.
طرز تهیه دلمه برگ مو خوزستانی
تفاوت اصلی دلمه برگ مو خوزستانی و سایر دلمه‌ها استفاده از مواد اولیه متفاوت برای تهیه چاشنی غذا است. استفاده از شیره‌ی خرما و تمبر هندی باعث شده تا این غذا طعم ملس مخصوص به خودش را داشته باشد زمان درست کردن سس این غذا، تمر هندی را در یک ظرف بریزید و یک لیوان آب ولرم روی آن بریزید. این ترکیب را به طور کامل مخلوط کنید و بعد آن را از صافی رد نمایید تا آب تمبر هندی باقی بماند و تفاله های آن گرفته شود. سپس، آب تمبر هندی و شیره خرما را با یکدیگر ترکیب کنید و آن را روی حرارت بگذارید و حرارت در کمترین میزان ممکن قرار دهید این ترکیب را آن قدر هم بزنید تا به طور کامل شیره خرما و آب تمبر هندی با یکدیگر ترکیب شوند.
سبزی دلمه برگ مو
گشنیز، جعفری، نعناع و ترخون سبزی جای دلمه برگ مو هستند که به یک نسبت با هم مخلوط میشوند البته اگر مقدار گشنیز کمی بیشتر باشد بهتر است. سلیقه ها و دستورها مختلف هستند و میتوانید شوید و پیازچه و تره هم به آن اضافه کنید.
مدت زمان پخت دلمه برگ مو
برای اینکه دلمه خوشمزه شده و سریعتر آماده شود، در کف قابلمه مقداری برگ مو بچینید تا دلمه ها سریعتر پخته شوند. مقدار آب و روغنی که درون قابلمه اضافه می کنید باید اندازه باشد. این مسئله کمک می کند تا غذای شما سریعتر آماده گردد. ولی به طور کلی زمان آماده سازی مواد ۱ ساعت و زمان پخت دلمه نیز ۱ ساعت زمان می برد که روی هم دو ساعت می شود.
چاشنی دلمه برگ مو
برای چاشنی یا سس دلمه هم می توانید از استاک گوشت یا نصف یک عدد عصاره گوشت و نصف لیوان آب و نصف لیوان آبغوره و کمی شکر استفاده کنید. این مخلوط را روی حرارت بگذارید و کمی کره هم به آن اضافه کنید.
وقتی همه مواد با هم مخلوط شدند و به جوش آمد، آن را روی دلمه ها بریزید.
طرز تهیه دلمه برگ مو با ماست
دلمه برگ مو با ماست یا دلمه برگ مو بروجردی از غذاهای محلی بروجرد میباشد. در طرز تهیه این دلمه از باقلا و ماست استفاده می شود. برای درست کردن این دلمه، ماست ترش و دوغ ترش را باهم مخلوط كرده و هم بزنيد. مایعی شبیه سس درست خواهد شد. کمی از این سس ماست را با مايه دلمه برگ مو با ماست مخلوط کنید. گوشت، برنج و سبزی دلمه را با سس ماست و دوغ خوب به هم بزنید تا به خورد مایه برود. از طرفی، وقتی همه مواد را به شكل دلمه درآورديد و در قابلمه را گذاشتيد، مقدار باقيمانده از سس داخل دلمه‌ها (دوغ و ماست) را با کمی آب روی دلمه‌ها بريزيد تا سطح دلمه‌ها را بپوشاند. روی دلمه‌ها هم يک بشقاب بزرگ بگذاريد تا تمام سطح دلمه‌ها را بپوشاند.
طرز تهیه دلمه برگ مو با رب انار
اگر دوست دارید از رب انار در دلمه برگ مو استفاده کنید، در مرحله درست کردن چاشنی دلمه، کره را کمی آب کنید و رب انار، نمک، شکر و آب را به آن اضافه کنید. این سس را در اواخر پخت روی دلمه‌ها بریزید. در واقع شما باید برای تهیه سس دلمه مقداری رب انار به جای سرکه و آبلیمو اضافه کنید. بقیه مراحل درست کردن ذلمه به شکل کلاسیک است که در ابتدای این مطلب به شما آموزش دادیم.
نکات مهم و فوت و فن خوشمزه شدن دلمه برگ مو مجلسی
*لپه را چند ساعت بخیسانید که نفخ آن گرفته شود.
*قبل از پخت برنج حتماً آن را چند ساعت در آب نمک خیس کنید.
*در صورتی که مایلید طعم دلمه شما کمی ترش باشد، شکر را حذف کنید.
*برای خوش طعم شدن دلمه مقداری آب گوشت در سس دلمه‌ها بریزید و اجازه دهید دلمه‌ها در آب گوشت بجوشند تا خوش طعم تر شوند.
*اگر گیاهخوار هستید ولی دوست دارید با برگ مو غذا درست درست کنید و در واقع به دنبال درست کردن دلمه برگ مو گیاهی هستید، میتوانید گوشت چرخ کرده را از این غذا حذف نمایید. در صورت تمایل میتوانید مقداری سویا را همراه با پیاز سرخ کنید و این غذا را به صورت کاملاً گیاهی درست نمایید.
*قبل از سرو کردن دلمه برگ مو صبر کنید تا غذا کمی سرد شود و سپس آن را به ظرف مورد نظرتان منتقل کنید.
*برای تزیین دلمه برگ مو میتوانید از مقداری پیاز داغ و زرشک استفاده کنید. اطراف ظرف را با جعفری تازه پر کنید و چند برش لیمو ترش تازه نیز در کنار آن قرار دهید تا غذایتان شیک تر و مجلسی تر شود.
سوالات متداول در خصوص پخت دلمه برگ مو
چرا دلمه برگ مو من وا میرود؟
یکی از راه های جلوگیری از وا رفتن دلمه برگ مو، اضافه کردن آب به اندازه کافی است. در صورتی که آب زیادی به دلمه‌ها اضافه کنید، ممکن است تمام دلمه‌ها شل شوند و از هم بپاشند. آب را به اندازه‌ای اضافه کنید که پایین‌تر از سطح دلمه‌ها باشد.
انتخاب برگ موهای کوچک که به خوبی بقچه نمی شوند نیز یکی دیگر از دلایل وا رفتن دلمه برگ مو است. بهتر است برگ‌هایی اندازه کف دست باشند. اگر اندازه برگ شما کوچک است، میتوانید ۲ برگ را روی هم قرار داده و بعد دلمه را آماده کنید.
برای جلوگیری از وا رفتن دلمه‌ها در قسمت پایین قابلمه حتماً چند عدد برگ کف قابلمه بچینید و بعد دلمه‌ها را به صورت وارونه در قابلمه بچینید و یک بشقاب را به صورت برعکس روی دلمه‌ها قرار دهید تا شکل دلمه‌ها تا انتخاب پخت حفظ شود.
